Thiết lập lại đường cong lãi suất

Lãnh đạo nhiều ngân hàng lớn đã khẳng định thanh khoản đã tốt và việc huy động vốn phải trở lại quy luật cũ, "đường cong lãi suất" phải được thiết lập lại.

Nhiều ngân hàng đã điều chỉnh mạnh lãi suất huy động và cho vay sau gần 2 tuần đầu của tháng 10/2008. Đặc biệt, sau hai cuộc họp giữa các thành viên của Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam (VNBA), một số ngân hàng thương mại (NHTM) nhà nước đã nhanh chóng công bố mức lãi suất cho vay mới.

Riêng đối với lãi suất huy động, mặc dù mức giảm đang ở dạng "thăm dò", nhưng đến thời điểm này lãnh đạo nhiều ngân hàng lớn đã khẳng định thanh khoản đã tốt và việc huy động vốn phải trở lại quy luật cũ, "đường cong lãi suất" phải được thiết lập lại.

Đi đầu trong việc giảm lãi suất huy động là khối NHTM nhà nước, các kỳ hạn ngắn được giảm đầu tiên, mức giảm khá sâu trên dưới 2,5%/năm ở các kỳ hạn 1 - 3 tháng. Các loại kỳ hạn huy động theo tuần giảm dần và tiến tới loại bỏ.

Chỉ trong 2 ngày cuối tuần trước, lãi suất huy động tiền gửi tại BIDV kỳ hạn ngắn ngày dao động còn 15%/năm. Vietcombank cũng có mức giảm tương tự, nhưng có phần ít hơn BIDV.

Trong khối ngân hàng cổ phần, những nhà băng lớn đã tính đến việc điều chỉnh mạnh lãi suất đầu vào như ACB, Eximbank… Tuy nhiên, điều này vẫn còn ngần ngại đối với những nhà băng quy mô nhỏ.

Trong cuộc họp với VNBA vào cuối tuần trước, nhiều ngân hàng thành viên phía Nam đã có những ý kiến trái ngược với các ngân hàng miền Bắc là duy trì kỳ hạn tiền gửi tuần cho dù đồng nhất với quan điểm điều chỉnh lãi suất huy động tiền gửi trên cơ sở diễn biến của thị trường.

Trong khối ngân hàng cổ phần hiện nay, lãi suất huy động tiền gửi của ACB, Eximbank, DongA Bank, Techcombank, VP Bank… đã được điều chỉnh thấp hơn so với những ngân hàng quy mô nhỏ. Cụ thể, kỳ hạn 3 tháng của ACB, Eximbank xuống dưới ngưỡng 17%/năm, trong khi các ngân hàng cổ phần quy mô nhỏ vẫn giữ trên 17,5%/năm.

Sở dĩ có sự chênh lệch trên, theo lý giải của tổng giám đốc một ngân hàng, là cạnh tranh trong huy động vốn vẫn còn gay gắt. Để có thể thu hút được khách hàng gửi tiền cũng như mở rộng thị phần trong bối cảnh thị trường còn nhiều khó khăn, ngân hàng nhỏ cần có ưu điểm vượt trội để nâng cao sức cạnh tranh.

Sự chênh lệch lãi suất giữa những ngân hàng lớn và ngân hàng nhỏ theo hình thức này cũng là bình thường từ trước tới nay. Vấn đề mà nhiều ngân hàng lớn đang quan tâm hiện nay đó là những hình thức huy động vốn mang tính "đối phó", không đúng bản chất trước đây cần phải xóa bỏ.

Theo ông Nguyễn Viết Mạnh, Phó tổng giám đốc Vietinbank, trong những tháng đầu năm do thiếu thanh khoản đã xuất hiện những hình thức huy động kỳ hạn rất ngắn theo tuần, thậm chí theo ngày nhưng lại được hưởng lãi suất cao. Trong khi đó, các kỳ hạn huy động dài lại có lãi suất thấp hơn, đường cong lãi suất của thị trường không còn.

Cũng theo ông Mạnh, những hình thức huy động trên không đúng với bản chất hoạt động của ngân hàng, người gửi tiền kỳ hạn dài phải được hưởng lãi suất cao hơn kỳ hạn ngắn.

Trên thực tế, việc xuất hiện các kỳ hạn ngắn lãi suất cao chỉ giải quyết vấn đề lúc cấp bách "lấy chỗ này bù chỗ khác" khi thiếu thanh khoản. Còn việc áp dụng hình thức huy động này gây khó khăn rất lớn cho các ngân hàng, người dân rút tiền gửi kỳ hạn dài để gửi kỳ hạn ngắn hưởng lãi suất cao hơn khiến các ngân hàng thiếu trầm trọng nguồn tiền gửi dài hạn, dẫn đến các khoản cho vay trung dài hạn phải giảm bớt.

Không ít hợp đồng tín dụng trung dài hạn đang đàm phán phải hủy bỏ do ngân hàng thiếu nguồn. Đó là chưa kể kế hoạch sử dụng vốn phải đảo lộn toàn bộ, các ngân hàng khó có thể sử dụng được nguồn vốn quá ngắn này kiếm lời trong khi vẫn phải trả người gửi tiền lãi suất cao.

Lãi suất huy động giảm dần, việc huy động vốn đang có dấu hiệu trở lại bình thường như trước kia cũng giúp lãi suất cho vay đang tiến đến một mặt bằng mới thấp hơn.

Ngân hàng ACB đã tiếp tục giảm lãi suất tài trợ các nhà xuất khẩu trong chương trình "Cho vay VND theo lãi suất USD", lãi suất giảm xuống còn 7,7 - 8,8%/năm.VietA Bank đã 2 lần giảm lãi suất cho vay đối với khách hàng là tổ chức trong tuần qua, lãi suất VND cho vay hiện nằm trong khoảng từ 18,5% - 21%/năm.

Tương tự, Vietinbank cũng thông báo hạ lãi suất cho vay VND xuống còn 18,5%/năm kể từ 13/10, đối với khách hàng có uy tín thậm chí lãi cho vay còn dưới 17,5%/năm.

Theo Thùy Vinh